स्पिती सायकलिंग...
गोष्ट किन्नोरी सफरचंद आणि टोपीची...
काल किन्नोर जिल्ह्यातील टापरी गावात पोहोचायला रात्री साडेनऊ वाजले. सायकलिस्ट मित्र नितीन कुमारचा मेसेज वाचला... त्याला किन्नोरी टोपी हवी होती... हॉटेलच्या मालकाला टोपी बद्दल विचारले. शेजारच्या ईमारतीत टोपीचे दुकान होते.
सकाळी लव कुश हॅन्डलुम दुकानात गेलो. हिरवा पट्टा असलेल्या बर्‍याच किन्नोरी टोप्या पाहिल्या. कुलू टोपीना लाल पट्टा असतो तर किन्नोरी टोपीला हिरवा पट्टा... येथे पुरुषांबरोबर महिला सुद्धा हीच हिरवट टोपी वापरतात... या टोपीला डोक्यात घालण्याची एक विशिष्ट पद्धत आहे... कुल्लू टोपी डोक्यात सरळ घातली जाते तर किन्नोरी टोपी तिरकी घालतात...
नितीनला टोपी घेताना, स्वत:साठी पण टोपी घेतली...
मालक भूपेश म्हणाला, 'किन्नोर की एक खास चीज दिखाता हुँ" एक शाल दाखवीली... तसेच जाकिट पण दाखविले... हे दोन्ही पेहराव परिधान करून डोक्यात किन्नोरी टोपी घातली... आणि सगळा लूक बदलून गेला...
भूपेशने सांगितले," सदर शाल आणि जाकिट लग्न समारंभात किंवा सणासुदीला घालतात"... शालीची किंमत बावीस हजार आणि जाकिट अडीच हजार रुपये... किंमत ऐकून चाट पडलो... भूपेश म्हणाला, "बरीच बारीक बारीक कलाकुसर केलेली ही हाताने विणलेली शाल आहे ... ही शाल बनवायला विणकराला तीन महिने लागले... किन्नोरी वेषभूषा करून फोटो काढले. आता दुकानात गर्दी वाढत होती. दोन महिला आल्या.. त्यांनी पण किन्नोरी टोपी घातली होती.. स्थानिक माणसे भारतीय संस्कृती कटाक्षाने जपतात याची जाणीव झाली...
टापरी वरुन चितकूलकडे सायकलिंग सुरू झाली. आजची सफर फक्त तेवीस किमी होती. पण पूर्णपणे चढाची होती. खर्चम पुलाजवळ पोहोचलो. येथून एक रस्ता रीकॉगपिओ कडे... तर पुलावरून पलीकडे जाणारा रस्ता चिटकुल कडे जातो.
बस आली म्हणुन तेथील लाकडी बाकडे खाली झाले. संजयसह तेथे बसलो असताना तीन किन्नोरी महिला तेथे आल्या त्यांनी पण टोप्या घातल्या होत्या.
संजयच्या बॅगेतून मोठे सिमला सफरचंद काढून कापले... आणि शेजारी बसलेल्या महिलांना देऊ केले... त्या घेईनात... आग्रह केल्यावर सफरचंदाच्या फोडी घेतल्या... ईतक्यात एका महिलेने बॅगेतून रसरशीत किन्नोरी सफरचंद काढले. "ये खाँवो आप सिमला सफरचंद भूल जाओगे. खरंच अप्रतिम मिठास होती...
थोड्याच वेळा पूर्वी किन्नोरी सफरचंद खायला मिळावे अशी ईच्छा संजय कडे व्यक्त केली होती.
बॅगेतील नवीन किन्नोरी टोपी त्या महिलांना दाखवली... त्या टोपीला फुल कसे लावायचे हे आजीने शिकविले... किन्नोरी टोपी घेतल्या बद्दल आजीला अपरूप वाटले... तिच्या बरोबर फोटो काढला. स्पिती सायकल वारी साठी आजीचा आशिर्वाद मिळाला...
सखीने किन्नोरचे अंतरंग दाखविले होते...
खऱ्या अर्थाने किन्नोरी रंगात रंगलो होतो...
सतीश जाधव
मुक्त पाखरे...
